بذرهای مناسب برای سبزه-روش سبز کردن سبزه- سبزههای کوزه ای
برای سبز کردن سبزه، از بذر انواع سبزیجات میتوانید کمک بگیرید؛ هر کدام که دمِ دست باشند. مقداری عدس، ماش، گندم در هر خانهای پیدا میشود. در موردسبز کردن سبزه، ارزان بودن بذرهای تهیه شده اهمیت دارد بخصوص موقعی که بخواهیم در چند بشقاب یا در چند سینی سبزه سبز کنیم.
بذرهای مناسب برای سبزه:
بذر گندم و جو ارزانتر از سایر بذرها هستند. یادتان باشد که این گونه بذرها باید سالم وتازه باشند. اگر آنها را چند سال در خانه نگهداری کردهاید دیگر قوه رشد خود را از دست داده و سبز نمیشوند.
روش سبز کردن سبزه:
برای یک بشقاب سبزه حدودا پنجاه تا صد گرم بذر کفایت میکند. بذرها را در آب خیس کنید.
برای یک بشقاب سبزه حدودا پنجاه تا صد گرم بذر کفایت میکند. بذرها را در آب خیس کنید.
بعد از یک شبانه روز که کاملاً خیس خوردند آنها را لای یک پارچه مرطوب پیچیده و در بشقاب قرار دهید. نباید بشقابی که این پارچه در آن قرار دارد
از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه را خیس کنیم تا رطوبت کافی به بذرها برسد. در این مدت هر روز مقداری آب روی پارچه میریزیم و بذرها را به
وسیله پارچه از نور محافظت میکنیم. اگر پاشیدنِ آب را فراموش کنید بذرها دچار مشکل گشته و سبز نمیشوند. با وجود رطوبت کافی و تاریکیِ مطلق، بذرها به تدریج جوانه میزنند. وقتی بذرها جوانه زدند آنها را در یک بشقاب گود ریخته و با دست پهن میکنیم طوری که روی هم انباشه نشوند؛ اما باز هم برای مدت یک شبانه روز پارچهای روی بشقاب میکشیم، مقدار کمی آب در بشقاب میریزیم و پارچه را خیس نگه میداریم. روز بعد پارچه را برداشته و بشقاب را در محل پر نور و آفتابی قرار میدهیم.
از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه را خیس کنیم تا رطوبت کافی به بذرها برسد. در این مدت هر روز مقداری آب روی پارچه میریزیم و بذرها را به
وسیله پارچه از نور محافظت میکنیم. اگر پاشیدنِ آب را فراموش کنید بذرها دچار مشکل گشته و سبز نمیشوند. با وجود رطوبت کافی و تاریکیِ مطلق، بذرها به تدریج جوانه میزنند. وقتی بذرها جوانه زدند آنها را در یک بشقاب گود ریخته و با دست پهن میکنیم طوری که روی هم انباشه نشوند؛ اما باز هم برای مدت یک شبانه روز پارچهای روی بشقاب میکشیم، مقدار کمی آب در بشقاب میریزیم و پارچه را خیس نگه میداریم. روز بعد پارچه را برداشته و بشقاب را در محل پر نور و آفتابی قرار میدهیم.
به تدریج سبزهها سبز شده و رشد میکنند. در این مدت مرتب به آن آب میدهیم. هر بار در موقع آبیاری آبهای اضافه را که در زیر بشقاب جمع شده خالی کنید و آب تازه به آن بدهید.
نکته ها:
-
سعی کنید در کفِ بشقاب آب زیاد جمع نشود زیرا موجب پوسیدگی سبزهها میگردد.
-
در مقابل نور آفتاب سبزهها به سرعت رشد میکنند. اگر بخواهیم تا سیزده نوروز سبزه را نگه داریم بهتر است اجازه ندهیم که سبزهها با سرعت زیاد رشد کنند.
-
برای اینکه سبزه به تدریج رشد کند میتوان آن را در محل خنک قرار داد. سرما از رشد سریع سبزه جلوگیری میکند.
سبزههای کوزهای:
کوزه سبز نیز جالب است. با استفاده از یک کوزه سفالی و مقداری بذر تره تیزک ( شاهی ) میتوانیم سبزه کوزهای درست کنیم. ابتدا کوزه را از آب پر میکنیم و برای مدت یک شبانه روز آن را همانطور پر از آب نگه میداریم تا جدار کوزه کاملاً خیس شود.
سپس یک جوراب نایلونی روی کوزه میکشیم.
بذر شاهی را که قبلاً برای مدت بیست و چهار ساعت در آب خیس کردهایم به آرامی با دست روی نایلون میکشیم طوری که بذرها که حالا دیگر بعد از خیس شدن کاملاً ژلهای شدهاند به طور یکنواخت همه جا پخش شوند. بذر شاهی به آسانی به سطح جوراب نایلونی میچسبد.
کوزه را همواره پر از آب نگه میداریم. چون هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر میشود باید به طور مرتب در آن آب بریزیم.. آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش نموده، جوراب را مرطوب میکند به این ترتیب بذر شاهی جوانه زده و ریشهها به سطح بیرونی کوزه میچسبند. کوزه را در محل پر نور قرار دهید و گاهگداری آن را بچرخانید تا نور به همه جای آن برسد. بعد از چند روز کوزه سبز شده و از تماشای آن لذت خواهید برد.
==============================
ابتدا بذر مورد علاقتون رو که یک روزخیس کرده تا یه جوونه کوچیک بزنه ( تو عدس کاملا مشخصه تو بقیه دیدنش دقت میخواد )
بذر رو بر میدارین کف ظرف انتخابیتون میچینین ( بسته به میزان تراکمی که میخواین داشته باشین تا نهایتا سه ردیف بذر ) و با دست صافش میکنین.
با آبپاش آنقدر غبار پاشی میکنین تا یه مقدار آب کف ظرف جمع بشه ( خیلی کم بذر نباید تو آب غوطه ور بشه )
بعد یه دستمال ظریف و تمیز به رنگ روشن روش میکشین و میذارین یه گوشه، جایی مثل کنار پنجره که روزی سه چهار ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشه ولی دما از ۲۵ نگذره.
اون دستمالی رو که روی بذرها کشیدین باید همیشه مرطوب باشه. ( با همون آبپاش روش آب بپاشین تا خیس بشه ) ته ظرف رو هم نگاه کنید که خشک نشه حواستون باشه انقدر آب نریزین که بذر غوطه ور بشه اونجوری کار خراب میشه. در حد خیس بودن کافیه.
دو سه روز کارتون همینه که فقط دستمال رو خیس نگه دارین. وقتی جوونه بذر اونقدر رشد کرد که پارچه رو حرکت داد از این به بعد غبارپاشی رو باید مستقیم روی بذر ها انجام بدین. اگه محیط خیلی خشک ندارین پارچه رو بردارین دیگه بهش نیاز ندارین ولی اگه محیط گرم و خشک دارین باید اون پارچه کماکان خیس روی بذرها بمونه. ( بذر ها رو غبارپاشی کنین بعد پارچه رو روش بکشین ) برای تهران معمولا دیگه نیازی به پارچه نیست مگر اینکه هوا خیلی گرم بشه.
بعد این دو سه روز اگه بتونین کود اوره گیربیارین خیلی عالی میشه، یه قاشق چایخوری رو توی یه لیتر آب حل کنید و با اون آبیاری کنید. اگه هم گیرنیومد چاره ای نیست همون آب خالی خوبه!
هر سه چهار ساعت یه بار نگاه کنید که ته ظرف خشک نشه. رمز پرپشتی غیر از اوره اینه که بذر رو تو آب غرق نکنید.
بعد از اینکه سبزه ها سر زد و مقداری رشد کرد ( در حدود یکی دو سانت ) دیگه ریشه خیلی به پر آبی حساس نیست، البته انقدر پر نکنین که شورش دربیاد! حد اعتدال ، به طور خلاصه باید همیشه در حد نیم استکان آب ته ظرف باشه. اگه اوره پیدا نکردین این موقع ( منظوربعد سر زدنه) میتونین کود مایع ( تو هر فروشگاه کشاورزی پیدا میشه ) تهیه کنین و نصف مقداری که تو دستورش گفته رو با آب قاطی کنید و به پای سبزه تون بریزین. ( دلیل نصف بودن اینه که محیط بدون خاک هست و کود مستقیم در دسترس ریشه قرار میگیره باید غلظت کمتر باشه ). آبیاری با کود رو نهایتا باید هفته ای دو بار انجام بدین نه بیشتر و یادتون باشه آنقدر آب بریزین که هر روز لازم باشه آبیاری کنید. در دسترس بودن آب تازه واسه گیاه بهتره. دمای آب هم همونطور که قبلا گفتم نباید آب سرد باشه گیاه به آب نیمگرم بهتر جواب میده. خب اگه همه کارای قبلی رو انجام دادین و سبزه شما هنوز زنده بود! تقریبا کار تموم شده فقط باید مواظب باشین که ته سبزه خشک نشه ( ریشه رو میگم ) با این کار سبزه خوبی رو برای عید نوروز خواهید داشت و به ماماناتون میتونین پزشو بدین.
اینم بگم که بهترین زمان واسه سبزه سبزکردن واسه اینکه سبزه تا ۱۳ دووم بیاره و خراب نشه حدود دو هفته قبل از عیده. یعنی اگه شما برای امسال میخواین سبزه سبز کنین ده تا دوازده روز دیگه میتونین بذر رو خیس کنید و فرداش پهن کنید. برای عدس ۱۰ روز هم کافیه چون سریع الرشد هست . یه چیزی هم که یادم رفت اینه که برای گندم زمان بیشتری رو برای خیس کردن باید اختصاص بدین یه ۱۲ ساعت بیشتر باشه نتیجه بهتره! یعنی گندم رو ۳۶ ساعت در آب غوطه ور خیس کنید و بعد بقیه مراحل رو انجام بدین.
بذر رو بر میدارین کف ظرف انتخابیتون میچینین ( بسته به میزان تراکمی که میخواین داشته باشین تا نهایتا سه ردیف بذر ) و با دست صافش میکنین.
با آبپاش آنقدر غبار پاشی میکنین تا یه مقدار آب کف ظرف جمع بشه ( خیلی کم بذر نباید تو آب غوطه ور بشه )
بعد یه دستمال ظریف و تمیز به رنگ روشن روش میکشین و میذارین یه گوشه، جایی مثل کنار پنجره که روزی سه چهار ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشه ولی دما از ۲۵ نگذره.
اون دستمالی رو که روی بذرها کشیدین باید همیشه مرطوب باشه. ( با همون آبپاش روش آب بپاشین تا خیس بشه ) ته ظرف رو هم نگاه کنید که خشک نشه حواستون باشه انقدر آب نریزین که بذر غوطه ور بشه اونجوری کار خراب میشه. در حد خیس بودن کافیه.
دو سه روز کارتون همینه که فقط دستمال رو خیس نگه دارین. وقتی جوونه بذر اونقدر رشد کرد که پارچه رو حرکت داد از این به بعد غبارپاشی رو باید مستقیم روی بذر ها انجام بدین. اگه محیط خیلی خشک ندارین پارچه رو بردارین دیگه بهش نیاز ندارین ولی اگه محیط گرم و خشک دارین باید اون پارچه کماکان خیس روی بذرها بمونه. ( بذر ها رو غبارپاشی کنین بعد پارچه رو روش بکشین ) برای تهران معمولا دیگه نیازی به پارچه نیست مگر اینکه هوا خیلی گرم بشه.
بعد این دو سه روز اگه بتونین کود اوره گیربیارین خیلی عالی میشه، یه قاشق چایخوری رو توی یه لیتر آب حل کنید و با اون آبیاری کنید. اگه هم گیرنیومد چاره ای نیست همون آب خالی خوبه!
هر سه چهار ساعت یه بار نگاه کنید که ته ظرف خشک نشه. رمز پرپشتی غیر از اوره اینه که بذر رو تو آب غرق نکنید.
بعد از اینکه سبزه ها سر زد و مقداری رشد کرد ( در حدود یکی دو سانت ) دیگه ریشه خیلی به پر آبی حساس نیست، البته انقدر پر نکنین که شورش دربیاد! حد اعتدال ، به طور خلاصه باید همیشه در حد نیم استکان آب ته ظرف باشه. اگه اوره پیدا نکردین این موقع ( منظوربعد سر زدنه) میتونین کود مایع ( تو هر فروشگاه کشاورزی پیدا میشه ) تهیه کنین و نصف مقداری که تو دستورش گفته رو با آب قاطی کنید و به پای سبزه تون بریزین. ( دلیل نصف بودن اینه که محیط بدون خاک هست و کود مستقیم در دسترس ریشه قرار میگیره باید غلظت کمتر باشه ). آبیاری با کود رو نهایتا باید هفته ای دو بار انجام بدین نه بیشتر و یادتون باشه آنقدر آب بریزین که هر روز لازم باشه آبیاری کنید. در دسترس بودن آب تازه واسه گیاه بهتره. دمای آب هم همونطور که قبلا گفتم نباید آب سرد باشه گیاه به آب نیمگرم بهتر جواب میده. خب اگه همه کارای قبلی رو انجام دادین و سبزه شما هنوز زنده بود! تقریبا کار تموم شده فقط باید مواظب باشین که ته سبزه خشک نشه ( ریشه رو میگم ) با این کار سبزه خوبی رو برای عید نوروز خواهید داشت و به ماماناتون میتونین پزشو بدین.
اینم بگم که بهترین زمان واسه سبزه سبزکردن واسه اینکه سبزه تا ۱۳ دووم بیاره و خراب نشه حدود دو هفته قبل از عیده. یعنی اگه شما برای امسال میخواین سبزه سبز کنین ده تا دوازده روز دیگه میتونین بذر رو خیس کنید و فرداش پهن کنید. برای عدس ۱۰ روز هم کافیه چون سریع الرشد هست . یه چیزی هم که یادم رفت اینه که برای گندم زمان بیشتری رو برای خیس کردن باید اختصاص بدین یه ۱۲ ساعت بیشتر باشه نتیجه بهتره! یعنی گندم رو ۳۶ ساعت در آب غوطه ور خیس کنید و بعد بقیه مراحل رو انجام بدین.
============================
آسان ترین دانه ها برای جوانه زدن عبارت اند از:
یونجه، ماش، عدس، شنبلیله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن ها تخمه آفتاب گردان، کدو، کنجد، بزرک، نعنا و سپس انواع لوبیاها مانند سویا ، جو، ذرت و ارزن.
از میان جوانه ها، دانه سویا بسیار مغذی است. توجه کنید که دانه سویا تازه باشد، پوستش شکسته نباشد و دانه نصف نشده باشد.
زمان لازم برای تهیه جوانه ها:
الف- دانه های که باید حدود ۶ تا ۸ ساعت خیس کنید:
یونجه ( مدت جوانه زدن : ۶-۵ روز )
شنبلیله ( مدت جوانه زدن : ۴-۳ روز )
تربچه ( مدت جوانه زدن : ۵-۴ روز )
کنجد ( مدت جوانه زدن : ۲-۱ روز )
ب- دانه هایی که باید حدود ۱۰ تا ۱۸ ساعت خیس کنید:
نخود ( مدت جوانه زدن : ۴-۳ روز )
عدس ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
ماش ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
سویا ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
آفتاب گردان ( مدت جوانه زدن : ۲-۱ روز )
گندم ( مدت جوانه زدن : ۳-۲ روز )
چاودار ( مدت جوانه زدن :۳-۲ روز )
ارزن ( مدت جوانه زدن :۴-۳ روز )
منبع: کتاب سبزه
مطالبی دیگر از این نی نی وبلاگی